Lokale heffingen

Inleiding

Belastingen dragen bij aan het financieren van gemeentelijke uitgaven. Belastingen zijn heffingen waar geen aanwijsbare tegenprestatie van de overheid tegenover staat. Bij de belastingen staat de budgettaire functie voorop. In de paragraaf Lokale heffingen wordt hierop verder ingegaan.

Algemeen

Het algemene uitgangspunt is dat voor alle tarieven een gelijke maximale toegestane stijging wordt bepaald. Dit betekent dat in 2015 alle tarieven zijn gestegen met 1,1% ten opzichte van 2014. Uitzonderingen op deze regel waren de OZB, afvalstoffenheffingen, rioolheffing, bouwleges en de parkeertarieven.

De lokale heffingen zijn onder te verdelen in twee categorieën:

  • Belastingen
  • Rechten

Bij de belastingen en rechten zijn de beleidsuitgangspunten verschillend.

Beleidsuitgangspunt belastingen

Belastingen dragen bij aan het financieren van gemeentelijke uitgaven. Belastingen zijn heffingen waar geen aanwijsbare tegenprestatie van de overheid tegenover staat. Bij de belastingen staat de budgettaire functie voorop. De trendmatige stijging van de onroerende en roerende zaakbelastingen bedraagt op basis van eerdere besluiten in 2015 3%.


Beleidsuitgangspunt rechten

Door het karakter van de rechten als bestemmingsheffing is er een duidelijke relatie tussen de opbrengst van de rechten en de kosten van de door de gemeente te leveren tegenprestatie. Beleidsuitgangspunt is om die reden de kostendekkendheid van de betrokken tegenprestatie of het overheidsproduct. De kostendekkendheid bepaalt in principe het in rekening te brengen tarief. Binnen strikte regels mag de meeropbrengst van de ene heffing echter worden gebruikt voor de dekking van andere kosten. Voorwaarde is dat we rekening houden met aspecten zoals het verbod op willekeur, het evenredigheidsbeginsel, het gelijkheidsbeginsel, de gevolgen van de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de Europese Dienstenrichtlijn. Bij de afvalstoffenheffing en de rioolheffing is het anders aanwenden van de meeropbrengst niet toegestaan. Om de prestaties van de gemeente kostendekkend te laten zijn, worden de tarieven voor inwoners op deze prestaties afgestemd. De tarieven van de rechten zijn in 2015 met 1,1% gestegen ten opzichte van 2014.


Kwijtscheldingsbeleid

Het kwijtscheldingsbeleid is vastgelegd in de Leidraad invordering. Kwijtschelding is mogelijk voor de belastingen en heffingen: onroerende- en roerende zaakbelastingen, hondenbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrecht. De criteria zijn afgeleid van de Rijksregelgeving.

In 2015 zijn 3.290 kwijtscheldingsverzoeken voor gemeentelijke belastingen toegewezen. De toegekende kwijtscheldingen zijn licht gestegen t.o.v. 2014. Het uitgekeerde totaalbedrag is t.o.v. 2014 licht gedaald.

bedragen in €

Belasting/heffing

Kwijtschelding 2014

Kwijtschelding 2015

Verschil

Verschil in %

Belastingen OZB

10.324

14.077

3.753

36,50%

Hondenbelasting

11.780

13.229

1.449

12,30%

Afvalstoffenheffing

899.209

815.140

-84.069

-9,30%

Rioolrecht

614.185

625.926

11.741

1,91%

Totaal

1.535.498

1.468.372

-67.126

-4,4%


Woonlasten 2015

De tariefstijgingen in 2015 leiden voor de belangrijkste tarieven tot het volgende beeld (uitgangspunt: woningwaarde van €200.000).

bedragen in €

Belasting/heffing

Tarief/bedrag 2015

Afvalstoffenheffing

179,52

Rioolheffing huishoudens

175,92

Woonlasten gebruiker (sub-totaal)

355,44

OZB/RZB eigenaar

292,40

Woonlasten gebruiker/eigenaar (totaal

647,84


Tarieven en legesverordening

De tarieven worden bepaald aan de hand van de opbouw van legesverordening. Het gaat erom dat de tarieven de kosten dekken. Bij het vaststellen van de legesverordening over 2015 is hierover aan de raad gerapporteerd.

De kostenonderbouwing heeft het volgende resultaat opgeleverd:

  • Algemene dienstverlening: 97%
  • Vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning (Wabo): 92%
  • Dienstverlening vallend onder de Europese dienstenrichtlijn: 31%

Toelichting belastingen

Overzicht geraamde en werkelijke opbrengsten

Belasting (bedragen in €)

Tarief

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil in %

Onroerende zaakbelasting

Woningen:
Eigenaren 0,1462%

22.602.826

22.472.173

-0,58%

Niet woningen:
Gebruikers: 0,2755%
Eigenaren: 0,3398%

Roerende zaakbelasting

Tarieven conform onroerende zaakbelasting

4.500

7.525

67,00%

Hondenbelasting

€45,60 per hond

288.000

291.919

1,36%

Parkeerbelastingen inclusief naheffingen en Mulder-feiten

Diverse tarieven

3.811.914

3.688.974

-3,20%

Precario inclusief marktgelden

Diverse tarieven

452.185

451.748

-0.10%

Toeristenbelasting

Diverse tarieven

110.000

138.551

25,96%


Onroerende en roerende zaakbelastingen (OZB/RZB)

Voor het belastingjaar 2015 zijn de waarden en de tarieven voor de heffing van de OZB opnieuw vastgesteld.

De OZB- en RZB-tarieven in 2015 hebben de volgende percentages van de WOZ waarde

Woningen

Niet-woningen

Gebruikerstarief

€0,00

0,2755%

Eigenarentarief

0,1462%

0,3398%


Onroerendezaakbelastingen (OZB)

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

OZB-opbrengst

22.602.826

22.472.173

-130.653

-0,58%

Na de bijstelling in de voorjaarsnota en de najaarsrapportage sluiten de opbrengsten OZB met een verschil van -€130.000. De aanslagen voor het jaar 2015 sluiten op -€19.295.

Belasting (bedragen in €)

Begroot

OZB 2015

Resultaat

OZB eigendom

11.759.065

11.761.873

2.808

OZB eigendom cnw

6.417.311

6.390.292

-27.019

OZB eigenaar cnw

4.426.450

4.431.366

4.916

Totaal

22.602.826

22.583.531

-19.295

Het grootste nadeel wordt veroorzaak doordat we in 2015 correcties op oude belastingjaren (2011 tot 2014) hebben verwerkt. De correcties zijn het gevolg van de administratieve verwerkingen van bezwaar- en beroepszaken waar voor meerdere jaren gecorrigeerd moest worden. Wij hebben hierin de VNG-lijn gevolgd n.a.v. de uitspraak van de Hoge Raad. De partijen die deze bedrijven ondersteunen hebben een correctie voor meerdere jaren gevraagd. Een wettelijk recht, dat we moeten honoreren.

Belasting (bedragen in €)

Begroot

Inclusief correctie oude jaren

Resultaat

OZB eigendom

11.759.065

11.728.592

-30.473

OZB eigendom cnw

6.417.311

6.375.483

-41.828

OZB eigenaar cnw

4.426.450

4.368.097

-58.353

Totaal

22.602.826

22.472.173

-130.653

Inwoners schakelen bij het indienen van een bezwaar of beroep steeds vaker de hulp in van een WOZ-adviseur. Deze adviseur vraagt geen vergoeding aan de inwoner, maar aan de gemeente - op basis van de in de AWB vastgestelde uitgangspunten. Deze kostenvergoeding komt ten laste van het product van JZI (product 310). In 2015 zijn het aantal beroepszaken verdrievoudigd.


Roerende zaakbelastingen (RZB)

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

RZB-opbrengst

4.500

7.525

3.025

67,20%

De roerende zaakbelasting wordt vooral geheven op woonboten. Het tarief is gelijk aan het tarief van de OZB. De opbrengst is gestegen door de toename van boten in de jachthaven van Deventer. De waardering van de roerende zaken verloopt via de landelijke taxatiewijzer. Zo is de waardering uniform.


Hondenbelasting

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Hondenbelasting

288.000

291.919

3.919

1.36%

Ook in 2015 levert de huis-aan-huis hondencontrole extra inkomsten op. Er is in totaal €291.919 aan hondenbelasting ontvangen. Controle op de hondenbelasting leidt al jaren tot een lichte stijging van het aantal geregistreerde hondenbezitters in Deventer. De kwijtscheldingen hondenbelasting waren begroot op €9.000. Aan het eind van 2015 kwam dit bedrag uit op €13.229. De afgelopen jaren stijgt dit bedrag licht. De hondenbelasting maakt onderdeel uit van de kwijtscheldingsregeling. De gemeente kent een kwijtschelding tot een minimaal te betalen bedrag van €15,20 en beperkt zich tot de eerste hond.


Parkeerbelastingen

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Parkeerbelastingen (parkeerinkomsten kort parkeren waaronder abonnementen en vergunningen)

3.811.914

3.688.974

-122.940

-3,20%

De inkomsten parkeerbelasting zijn in 2015 lager uitgevallen. Het verschil wordt veroorzaakt door de vergunningen en abonnementen (€144.292). Het product parkeren is 100% kostendekkend.


Bouwleges

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Leges omgevingsvergunning bouw

2.245.000

2.186.000

-59.000

-2,60%

In de primitieve begroting is voor 2015 € 2,5 miljoen inkomsten uit leges geraamd. Bij de voorjaarsnota is dit naar beneden bijgesteld tot €2,1 miljoen. Dit leek op basis van bouwaanvragen in de eerste helft van 2015 gehaald te worden, maar uiteindelijk is deze bijgestelde begroting niet gerealiseerd. De leges vallen €60.000 lager uit dan in de bijgestelde begroting was voorzien. Waarschijnlijk is dit nog een gevolg van een macro-economische trend: het herstel in de bouwwereld zet nog niet heel hard door.


Overige leges

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Overige leges

1.703.200

1.741.000

37.800

2,20%

Er is in 2015 een hogere opbrengst uit overige leges. De opbrengst is onder te verdelen in gemeentelijke leges (-€32.700) en Rijksleges (€70.500). Er zijn meer reisdocumenten, rijbewijzen uitgegeven dan waar aanvankelijk vanuit was gegaan. Lagere inkomsten uit gemeentelijk leges burgerlijke stand en GBA dan begroot.

Aantallen

Begroting 2015

Realisatie 2015

Rijbewijzen

6.000

6.202

Paspoorten

10.000

10.150

Identiteitskaarten

6.000

9.165

Digitaal aangevraagde producten

10.000

10.650

Aantallen

Begroting 2015

Realisatie 2015

Aantal klantcontacten balies Publiekszaken

80.000

92.066

Aantal klantcontacten telefoon

202.000

181.000

Aantal klantcontacten digitaal loket

230.000

231.700


Precariobelastingen

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Precariobelasting

452.185

451.748

-437

-0,10%

w.v. marktgelden

301.185

275.510

-25.675

-8,52%

De precariobelastingen bestaan uit de heffingen voor de ingebruikname openbare gronden (VIOG) en de opbrengsten voor de terrasvergunningen. Naast deze precario kent de gemeente de marktprecario en een aflopende precario, bijvoorbeeld voor het aanleggen van toegangswegen bij agrariërs.
De marktgelden kennen een toeslag voor reclamegelden en elektriciteit. Deze opbrengsten vallen niet onder belastingen.

Het resultaat van de individuele vergunningen ingebruikname gemeentelijk onderdeel (VIOG) is €16.995. De inkomsten uit leges horeca, evenementen en precario zijn met name door de huidige economische omstandigheden lager dan begroot. De marktexploitatie (met name de bezettingsgraad) staat nog steeds onder druk. Vanaf 2014 is wel een voorzichtig herstel ingezet.


Toeristenbelasting

Belasting (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Toeristenbelasting

110.000

138.551

28.551

25,96%

De werkelijke opbrengst over het boekjaar 2015 is €138.551 en is daarmee boven niveau. De opbrengsten uit toeristenbelasting is in 2015 €122.851. Het meerdere betreft een afrekening uit voorgaande jaren. Het aantal toeristische overnachtingen in de gemeente neemt langzaam toe. Met name bij de grote aanbieders van overnachtingen is er een stijging in het aantal aangeboden overnachtingen. Verder is er tevens extra gecontroleerd op B&B in het buitengebied van Deventer.


Toelichting rechten

Afvalstoffenheffing

Afvalstoffenheffing (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Basisbedrag

7.696.202

7.722.857

25.655

0,35%

Rest-fractie

3.515.798

2.753.324

-762.474

-21,69%

Toeslag

225.000

199.221

-25.779

-11,46%

Totaal inclusief afronding

11.437.040

10.675.402

-761.598

-6,66%

Uitgangspunt voor de afvalstoffenheffing is: 100% dekking van de kosten. Meer of minder opbrengsten worden via de voorziening afvalverwijdering verrekend met de burger. Het afval wordt in toenemende mate gezien als waardevolle grondstof. Het gescheiden inzamelen van de verschillende afvalstromen voor hergebruik is vanuit duurzaamheid een noodzaak. Diftar werpt zijn vruchten af. We zien dat steeds meer burgers heel bewust omgaan met hun afval.

Het basisbedrag is voor 2015 vastgesteld op €179,52 per perceel. De volgende tarieven zijn van toepassing met betrekking tot de ledigingen van containers

Volumecontainer

Rest-fractie

2015

2014

2013

240 liter

10,05

10,05

10,05

140 liter

5,86

5.86

5,86

50 liter

2,11

2,11

2,11

Rekening houdend met het werkelijk aantal aanbiedingen is in 2015 in totaal €10.675.402 ontvangen aan afvalstoffenheffing. De begrote opbrengst bedraagt €11.437.040. De opbrengst is €761.638 minder dan begroot. De vastrechtaanbiedingen laten een stijging zien. Vast recht wordt betaald door elk huishouden in de gemeente. Ten aanzien van de ledigingen zien we een licht neergaande trend voor de rest-fractie.

De opbrengsten en de verdeling is nader uitgewerkt in de onderstaande tabel:

Afvalstoffenheffing (bedragen in €)

Totaal 2015

Belastingen

2015

2014

2013

Overig

Toeristenbelasting

7.722.857

7.580.382

179.635

8.918

28.241

De inwoners van Deventer blijven hun afval goed scheiden. De service op grondstoffen blijft hoog. Sinds de invoering van Diftar is de hoeveelheid restafval per inwoner ieder jaar verder gedaald naar 113 kilo. Ook het bronscheidingspercentage stijgt verder naar 72% in 2015. De landelijke VANG doelstelling van 100 kilo restafval en 75% bronscheiding in 2018 komen binnen handbereik.
De behaalde resultaten zijn betrokken bij het bepalen van de tarieven voor 2016.


Rioolheffing

Recht (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Rioolheffing

7.936.599

7.986.904

50.305

0,60%

Rioolaansluitingen

190.000

37.538

-152.462

-80,0%

De inkomsten uit de rioolheffing zijn hoger aan het begrote bedrag. Als gevolg van de economische crisis werden er minder nieuwe rioolaansluitingen aangelegd.


Haven- en opslaggelden

Recht (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Haven- en opslaggelden

215.405

216.158

753

0,30%

De opbrengsten van de sluispassages waren in 2015 gelijk aan begroting. De totale opbrengsten dekken de totale uitgaven niet o.a. vanwege de grote investeringen in de haveninfrastructuur en de daaruit voortvloeiende hoge kapitaallasten. Deze uitgaven zijn verantwoord onder product 38, Civieltechnische kunstwerken. Opgemerkt wordt dat in de opbrengsten zijn opgenomen de liggelden voor woonboten. Kostendekkendheid van de tarieven op begrotingsbasis is ca. 63%.


Tarieven begraafplaatsen

Recht (bedragen in €)

Geraamde opbrengst

Werkelijke opbrengst

Verschil

Verschil in %

Begraafrechten

131.894

125.682

-6.212

-4,60%

De inkomsten zijn licht lager dan de raming, overigens is dit verschil minder groot als voorgaande jaren. Er is sprake van een structurele tendens van meer cremeren en minder begraven. Afgelopen jaar is het verschil kleiner geworden doordat er nadrukkelijker administratief wordt gestuurd op verlengen van bestaande grafrechten. Indien rechthebbenden niet overgaan tot verlenging van grafrechten wordt een graf geruimd en opnieuw uitgegeven. Er is sprake van een kostendekkendheid (begrotingtechnisch) van circa 47%. Dit is niet uitzonderlijk gelet op vergelijkbare steden. Hierbij kan nog worden opgemerkt dat de totale lasten van het product significant lager zijn dan vergelijkbare steden.