Inleiding
In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geven we een dwarsdoorsnede van de meerjarige uitgaven voor het uitvoeren van onderhoud die zijn opgenomen in de verschillende programma’s en producten van dit jaarverslag. Deze uitgaven worden vanuit een vooraf vastgesteld beleid uitgevoerd. We hebben de uitgangspunten in deze paragraaf opgenomen.
Belangrijkste ontwikkelingen in 2015
Openbare ruimte:
- Het kwaliteitsniveau waarop de openbare ruimte wordt onderhouden, is door de bezuinigingen teruggebracht tot het minimum niveau over de hele breedte van de openbare ruimte, ook wel ‘basiskwaliteitsniveau’ genoemd
- De kosten voor onderhoud inzake de openbare ruimte zijn in 2015 grotendeels volgens de verwachting gerealiseerd
- Dit ‘basiskwaliteits’niveau is in 2015 ook behaald. Uitzondering hierop vormt het niveau van onkruidbestrijding
- Het huidige niveau van onkruidbestrijding heeft tot gevolg dat de wortelpakketten onder en tussen elementenverhardingen leiden tot kapitaalvernietiging.
Gebouwen:
- In 2015 is het Beheerplan Groot Onderhoud Vastgoed 2016 - 2019 vastgesteld voor de gehele vastgoedportefeuille
- In 2015 is het onderhoud uitgevoerd op basis van de conditiescore NEN 2767. Voor vastgoed binnen grondexploitaties geldt een conditiescore van 4. Voor monumenten een conditiescore van 2. Voor al andere panden wordt de conditiescore 3 gehanteerd.
Overige kapitaalgoederen:
- De onderhoudskosten voor de overige kapitaalgoederen zijn (als gevolg van bezuinigingen) in 2015 licht gedaald.
- Na regionalisering zullen de kosten voor onderhoud van het materieel van de brandweer niet meer van toepassing zijn.
- Het uitgevoerde onderhoud is uitgevoerd op een onderhoudskwaliteitsniveau ‘basis’
- Het onderhoud heeft gezorgd voor een veilig en grotendeels storingsvrij gebruik van het materieel, de apparatuur en de hulpmiddelen.
Algemeen
De gemeente Deventer heeft in 2015 vanuit haar verschillende programma’s diverse prestaties en ambities gerealiseerd waarbij kapitaalgoederen zijn ingezet. Straten, wegen, bruggen en pleinen zijn onontbeerlijk voor de economische ontwikkeling van Deventer en straatverlichting en de inrichting en onderhoud van het openbaar groen leveren een belangrijke bijdrage aan de veiligheidsbeleving. Allemaal voorbeelden van kapitaalgoederen die van groot belang zijn bij het realiseren van de prestaties en ambities.
Vanuit de zorg voor een structureel goed, veilig, efficiënt, duurzaam en milieubewust leef-, werk-, woon- en verblijfmilieu voor de burger investeren we jaarlijks veel geld in het onderhoud van kapitaalgoederen. Met beheer en onderhoud zorgen we ervoor dat de verschillenden kapitaalgoederen hun geplande levensduur halen en er geen kapitaalsvernietiging plaatsvindt.
In de begroting 2015 is het operationele en financiële beleidskader weergegeven voor het onderhoud en beheer van de kapitaalgoederen. Deze paragraaf geeft inzicht in de realisatie van het beleid en de daaruit voortgevloeide financiële consequenties over het jaar 2015.
Beleidsrealisatie
De kwaliteit van de openbare ruimte heeft in Deventer veel aandacht van de burgers en het bestuur, omdat dit belangrijk is voor de leefbaarheid en de veiligheidsbeleving van de gebruikers . Het reguliere klein onderhoud vindt, conform de Visie Leefomgeving, plaats op basis van een basiskwaliteitsniveau (‘minimum niveau’). Dit basisniveau wordt per onderdeel van de openbare ruimte bepaald door de gestelde eisen en normen voor functionaliteit, kapitaalvernietiging en beleving of door specifieke wettelijke eisen/normen. De beschikbare middelen zijn net voldoende om de openbare ruimte te onderhouden op dit basisniveau.
Op het gebied van reiniging waren er afgelopen jaar te grote uitschieters, in negatieve zin. Het betrof het opruimen van zwerfafval en graffiti- en onkruidbestrijding. Aanvullend hierop blijkt dat het huidige niveau van onkruidbestrijding leidt tot wortelpakketen onder en tussen elementenverhardingen, die zonder chemische middelen lastig zijn te bestrijden. De functie (beloopbaarheid) van de elementenverhardingen komt in het geding. Wat dit betreft is sprake van kapitaalvernietiging van een gedeelte van het areaal.
Deventer volgt de beleving van de inwoners van de leefomgeving om de twee jaar. Uit de Monitor Openbare Ruimte (MOR) blijkt dat de output in 2015 is gehaald. De leefbaarheid, de objectieve en subjectieve veiligheid en de kwaliteit (aanzien en aantrekkelijkheid) van de openbare leef-, werk-, woon- en verblijfomgeving zijn grotendeels gelijk gebleven. Met uitzondering van de thema’s onkruid, afvalbakken en zwerfvuil. Het oordeel van de inwoners over deze aspecten is (fors) negatiever geworden. De bestrating (stoepen) en de overlast van hondenpoep blijven een aandachtspunt.
De programmering van het groot onderhoud en de vervangingsopgave vindt plaats aan de hand van het meerjarenonderhoudsprogramma (MJOP). In 2015 is de eerste jaarschijf van het MJOP 2015-2018 uitgevoerd en zijn voorbereidingen getroffen voor het opstellen van het MJOP 2017-2020. In het nieuwe MJOP gaan we meer gebruik maken van Geo-data, waarmee we nog makkelijker integraal kunnen kunnen werken.
Uit de verschillende staten van onderhoud komt per deelgebied in de openbare ruimte het volgende beeld van gerealiseerd beleid naar voren:
Straten, wegen en pleinen
Er is groot onderhoud uitgevoerd aan een 17-tal asfaltwegen in het buitengebied en aan de Koningin Wilhelminalaan en het Mensinkdijkje in Schalkhaar. De gebieds- en buurtgerichte aanpak richtte zich het afgelopen jaar op de aanpalende gebieden van de herstructureringswijken Keizerslanden en Rivierenwijk. Verder is het groot onderhoud in Groot Douwel, naar tevredenheid van de bewoners in gang gezet. Dit wordt in 2016 afgerond. De reconstructie van de Mr. H.F. De Boerlaan, tussen de sluis en de Kazernestraat is afgerond. Het fietspad langs de Oerdijk is deels omgevormd naar beton. Diverse fietspaden rond Bathmen zijn omgevormd van asfalt naar beton. Aan het Pothoofd heeft groot onderhoud plaatsgevonden.
Openbare verlichting
In 2015 is het onderhoud van de openbare verlichting uitgevoerd volgens de overeenkomst met de onderhoudsaannemer. Deze overeenkomst is erop gericht dat altijd minimaal 98% van de verlichting brandt. In het afgelopen jaar is het groot vervangingsonderhoud aan de verlichting volgens de eerste jaarschijf van het MJOP 2015-2018 uitgevoerd. Bij vrijwel alle vervangingen stappen we over naar energiezuinige led-verlichting. In Schalkhaar is een deel van de openbare verlichting vervangen door led-verlichting. Voor de doorgaande wegen van Lettele is deze omvorming naar led in gang gezet. Delen van de openbare verlichting in Rivierenwijk, Tuindorp en Groot-Douwel zijn vervangen.
Civieltechnische kunstwerken en havengebonden constructies
In 2015 is regulier onderhoud uitgevoerd aan de kleine civiele bruggen en kunstwerken. Hierbij is het uitgangspunt: voldoen aan de minimale ondergrens (veiligheid en bouwbesluit).
Groen, natuur en recreatie
Het grootste deel van het groot onderhoudsbudget is besteed aan het aanpalende herstructureringgebied Rivierenwijk, alsmede aan de buurtgerichte aanpak Groot-Douwel en Tuindorp. Verder zijn de laan- en straatbomen aan de Oerdijk, Swaefkensstraat en de Boxbergerweg verjongd. Een deel van het onbeheerbaar groenareaal is omgevormd.
Openbare speelgelegenheden
De speelplekken zijn in 2015 onderhouden conform het Attractiebesluit. In de voorbereiding van het programma Samen Ruimte Geven zijn diverse analyses uitgevoerd ter reducering van de beheer- en onderhoudslasten. Een en ander heeft geleid tot besluitvorming. Op basis hiervan zijn frictiekosten beschikbaar gesteld waarna een business case is gemaakt. Na onderhandelingen is het gelukt om met Stichting Tevreden en Wijk- en speeltuinvereniging De Hoven overeenstemming te bereiken over het afstoten van een deel van het speelareaal per 2016 en 2017. De kapitaalwaarde van het speelareaal wordt dan ook per 2016 en 2017 in stappen verlaagd. In 2016 vervangen we gemeentelijk, technisch afgeschreven speelareaal (speeltoestellen) door speelaanleidingen die goedkoper in beheer zijn. De programmering van het groot onderhoud is hierop aangepast.
Begraafplaatsen
Het reguliere onderhoud aan de gemeentelijke begraafplaatsen is in 2015 volgens het basiskwaliteitsniveau uitgevoerd door Het Groenbedrijf en de Stichting Oude begraafplaatsen Deventer (SOBD). Er is geen groot regulier onderhoudsbudget voor de gemeentelijke begraafplaatsen. In 2015 was er een inhaalslag op de gesloten begraafplaats aan de Diepenveenseweg (Rijksmonument) met subsidie van het Rijk. Deze werkzaamheden worden, mede gelet op de subsidievoorwaarden, uitgesmeerd over 4 jaar.
Riolering en water
In 2015 is groot onderhoud, waaronder vervanging, aan riolering en waterbeheervoorzieningen uitgevoerd conform het gemeentelijke rioleringsplan (GRP) 2015-2020.
Ook is verder gewerkt aan de vervanging van de telemetrie van de gemalen. In verband met het nieuwe stadhuis moest dit project in 2015 worden afgerond. Het riool is vervangen in het Pothoofd, de Dapperstraat en in de Anthonie van Dijkstraat. De beschoeiing nabij de Parkweg is vervangen. Voor het verbeteren van de afwatering van de tunnel Brinkgreverweg zijn de voorbereidende werkzaamheden begonnen. Het werk wordt gecombineerd met de werken aan het Churchilplein.
Buitensportaccomadaties
Het groot onderhoud aan buitensportaccomodaties heeft conform de programmering plaatsgevonden.
Gemeentelijke huisvesting
Het technisch beheer en onderhoud voor de huisvesting van medewerkers van de gemeente en de cultuurhistorische gebouwen die de gemeente in bezit heeft, wordt uitgevoerd door een externe partner. Eind 2015 verhuist het personeel naar het nieuwe Stadhuis. Het onderhoud aan panden die na de verhuizing worden verkocht, beperkt zich tot het minimaal noodzakelijke. Onderhoud aan tijdelijke panden is meegenomen in het budget en investeringen van het project tijdelijke huisvesting.
Welzijn en culturele huisvesting en sportaccommodaties
Aan gebouwen voor welzijn, cultuur en sportaccommodaties wordt sober en doelmatig onderhoud gepleegd. Dat is vastgelegd in de meerjaren onderhoudsplannen (MJOP). Dit betekent dat de gebouwen in acceptabele staat worden gehouden, veilig zijn en storingsvrij kunnen worden gebruikt. De uitvoering van het groot onderhoud is in 2015 deels en wordt in 2016 geheel volgens planning uitgevoerd op basis van MJOP's die zijn opgesteld op basis van de methodiek NEN 2676.
Onderwijshuisvesting
Door wijziging van de Wet op het primair onderwijs hebben de schoolbesturen met ingang van 1 januari 2015 het onderhoud over genomen. De onderhoudsbudgetten gaan in 2015 rechtstreeks van het Rijk naar de schoolbesturen. Voor het onderhoud van gymzalen niet behorend bij een school is de gemeente nog wel geheel verantwoordelijk. Dit onderhoud is sober. Met minimale inzet van middelen de functie en representativiteit van de panden in acceptabele staat gehouden. Dit betekent dat de gebouwen veilig zijn. Het onderhoud is opgenomen in de meerjaren onderhoudsplannen (MJOP).
Gebouwen voor derden
De gemeente heeft gebouwen in bezit voor andere partijen in de gemeente. Het merendeel van deze panden is verhuurd. De gemeente is als eigenaar en verhuurder verantwoordelijk voor het onderhoud van de panden. Het kwaliteitsniveau voor het onderhoud is vastgesteld op minimaal instandhouding.
Financiële verantwoording
Openbare ruimte
bedragen x €1.000
Onderhoudslasten openbare ruimte per categorie | Programma | Product | Begroting na wijziging | Realisatie | Gerealiseerd kwaliteitsniveau | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
% sober | % basis | % hoog | |||||
Straten, wegen en pleinen | 3 | 20 | 9.450 | 8.935 | 100 | ||
Straatreiniging | 3 | 21 | 2.559 | 2.940 | 50 | 50 | |
Openbare verlichting | 3 | 22 | 1.006 | 867 | 100 | ||
Haven en waterwegen | 3 | 25 | 395 | 356 | n.v.t. | ||
Groen, natuur en recreatie | 3 | 28 | 7.201 | 7.536 | 100 | ||
Riolering en water | 3 | 32 | 7.259 | 7.118 | n.v.t. | ||
Begraafplaatsen | 3 | 33 | 281 | 261 | 100 | ||
Verkeerstechniek | 3 | 34 | 948 | 857 | n.v.t. | ||
Civieltechnische kunstwerken | 3 | 38 | 1.102 | 1.120 | n.v.t. | ||
Sportaccommodaties (velden) | 3 | 241 | 2.074 | 1.934 | n.v.t. | ||
Overige (o.a. speelgelegenheden) | 3 | 30 e.a. | 921 | 930 | n.v.t. | ||
Totaal | 33.196 | 32.854 |
Opmerking: waar n.v.t. staat betekent dit niet dat er geen kwaliteitsniveau van toepassing is, maar dat dit kwaliteitsniveau niet op basis van beeldkwaliteit wordt uitgedrukt. Voor deze objecten sturen we op veiligheid (bijvoorbeeld Attractiebesluit spelen), wettelijke eisen (bouwbesluit) of kapitaalvernietigingsniveau.
De gerealiseerde kosten voor (regulier) onderhoud in de openbare ruimte vertonen in 2015 zowel totaal als per onderdeel geen grote afwijkingen (<10%) ten opzichte van de begroting. De afwijkingen zichtbaar in de voorgaande tabel worden met name veroorzaakt door de verrekening met investeringsprojecten.
Gebouwen
bedragen x €1.000
Onderhoudslasten openbare ruimte per categorie | Programma | Product | Begroting na wijziging | Realisatie | Gerealiseerd kwaliteitsniveau | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
% sober | % basis | % hoog | |||||
Sporthuisvesting | 8 | 240 | 11 | 20 | |||
Welzijn en culturele huisvesting | 8 | 201 | 40 | 29 | |||
221 | |||||||
Welzijn en culturele huisvesting | 10 | 230 | 29 | 61 | 100 | ||
231 | |||||||
232 | |||||||
233 | |||||||
Onderwijshuisvesting | 9 | 211 | 215 | 167 | |||
216 | |||||||
Gemeentelijke huisvesting | 11 | 994 | 1.021 | 55 | 100 | ||
Kostenplaats vastgoed | 11 | - | 152 | 55 | |||
Totaal | 1.468 | 1.205 |
Het verschil in begroot en gerealiseerd groot onderhoud wordt voornamelijk veroorzaakt doordat als gevolg van de nieuwbouw Stadhuiskwartier het groot onderhoud niet volgens het oorspronkelijke MJOP is uitgevoerd maar is ingezet voor de renovatie van bestaande panden aan het Grote Kerkhof gemeentelijke huisvesting. Het verschil in realisatie en begroting op de kostenplaats vastgoed komt doordat pas najaar 2015 het beheerplan is vastgesteld. Vanaf 2016 vindt het groot onderhoud geheel volgens planning en conform MJOP’s plaats.