Inleiding
De gemeente Deventer heeft in 2015 flinke investeringen gedaan in uiteenlopende projecten: ruimtelijk-fysieke projecten van weg- en waterbeheer, ICT en onderwijshuisvesting, maar ook in projecten op het gebied van maatschappelijk welzijn, veiligheid, milieu en de publieke dienstverlening. Doel is te zorgen voor een structureel goed, veilig, efficiënt, duurzaam en milieubewust leef-, woon-, werk- en verblijfmilieu voor de inwoners en bezoekers van Deventer. Het realiseren van de benodigde voorzieningen en het structureel onderhouden daarvan leggen beslag op schaarse middelen die we hiervoor op de middellange en lange termijn nodig hebben. Om tegemoet te komen aan de wensen van de burger en het bestuur zijn keuzes gemaakt.
In deze paragraaf geven we per programma en product een integraal beeld van de gerealiseerde investeringsuitgaven in 2015. We lichten daarbij ook de significante afwijkingen tussen de begrote en gerealiseerde bedragen kort toe.
Belangrijkste ontwikkelingen in 2015
- Door faseringsaanpassingen (o.a. facturatie) bij enkele projecten schuift een deel van de bestedingen door in de tijd.
- Door uiteenlopende oorzaken zijn diverse geprognosticeerde lasten in 2015 niet gerealiseerd. Totaal is ruim 70% gerealiseerd.
- Het krediet Amstellaan wordt met ruim €1,2 miljoen voordeel afgesloten.
- De fietsenstalling station is binnen het beschikbare krediet gerealiseerd.
- De verbouwing van museum De Waag en filmtheater De Viking schuiven door naar 2016.
- In tegenstelling tot de planning zal de restauratie van de Bergkerk en de afronding van het Stadhuiskwartier in 2016 plaats vinden in plaats van 2015.
- De geprognosticeerde lasten zijn voor 80% gerealiseerd.
Wat zijn investeringen en wat niet?
Onder investeren verstaan we het vastleggen van vermogen in een object waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt.
Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn er twee soorten investeringen:
- Investeringen met economisch nut.
- Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut.
Investeringen hebben economisch nut als ze verhandelbaar zijn (er een markt voor is) en/of wanneer ze bijdragen aan het genereren van middelen. Investeringen in water, wegen en pleinen kunnen worden gezien als investeringen in de openbare ruimte met een meerjarig maatschappelijk nut.
De twee soorten investeringen worden toegelicht in de richtlijn Activeren en afschrijven (2013).
Gemeente Deventer hanteert een ruimere definitie, namelijk "Het gaat om investeringen met economisch of maatschappelijk nut in de fysiekruimtelijke, de economische of de sociale pijler waarop afgeschreven kan worden, dan wel investeringen waarop niet mag worden afgeschreven maar die wel een fysieke drager hebben, zoals monumentenrestauratie of locatieontwikkeling."
De financiële spelregels van de gemeente Deventer kent twee investeringsstromingen;
De twee investeringsstromen vormen samen het investeringsvolume van de gemeente Deventer.
Autonome investeringen ontstaan uit nieuw beleid (producten en diensten) of uitbreiding van bestaand beleid. Deze behoefte aan een nieuw/verbeterd product of nieuwe/verbeterde dienstverlening vertaalt zich in uitbreidings- of herontwikkelingsinvesteringen. Daarnaast kunnen autonome investeringen voortkomen uit een locatie ontwikkeling (grondexploitatie) of uit het raads- en collegeprogramma.
De going concern-investeringen vinden hun oorsprong in de reguliere bedrijfsvoering. Vanuit de behoefte of noodzaak om een bepaald product of dienst te blijven leveren, is het van belang dat een vervangingsinvestering of een overige investering wordt gepleegd. Going concern-investeringen komen voort uit de bestaande dienstverlening.
Welke investeringen zijn in 2015 gerealiseerd?
Projectomschrijving (bedragen x €1.000) | Programma | Product | Begroting 2015 na wijziging | Rekening 2015 |
|---|---|---|---|---|
Straten, wegen en pleinen | 3 | 20 | 2.281 | 2.234 |
Betaald parkeren | 3 | 23 | 432 | 328 |
Riolering en waterhuishouding | 3 | 32 | 1.721 | 999 |
Uitvoering verkeer en vervoer | 3 | 26 | 6.654 | 3.441 |
Buitensport accommodaties | 3 | 241 | 150 | 0 |
Herstructurering | 6 | 4 | 581 | 555 |
Grondexploitaties | 6 | 11 | 3.815 | 1.610 |
Onroerend goed buiten exploitatie | 6 | 13 | 731 | 398 |
Huisvesting onderwijs | 9 | 211 | 730 | 392 |
Monumentenzorg | 10 | 5 | 1.784 | 416 |
Cultuur | 10 | 230 | 502 | 29 |
Musea | 10 | 232 | 400 | 0 |
Bedrijfsvoering en gemeentelijke huisvesting | 11 | 994 | 42.086 | 35.208 |
Totaal | 61.867 | 45.610 |
Per programma worden hieronder de grote investeringen (> € 250.000) gepresenteerd onderverdeeld naar autonome en going concern-investeringen.
Projectomschrijving (bedragen x €1.000) | Programma | Product | Begroting 2015 na wijziging | Rekening 2015 |
|---|---|---|---|---|
Ontwikkeling Stationsomgeving (fietsenstalling, busplein, groene wal) | 3 | 26 | 3.177 | 2.668 |
Verkeersplan Keizerslanden | 3 | 26 | 326 | 86 |
Amstellaan | 3 | 26 | 2.711 | 634 |
Oostriklaan | 3 | 26 | 406 | 330 |
Kindcentrum Borgele | 9 | 211 | 500 | 162 |
Filmtheater De Viking (locatie) | 10 | 230 | 502 | 29 |
De Waag (verbouwing) | 10 | 232 | 400 | 0 |
ICT - Het Nieuwe Werken (HNW) | 11 | 994 | 852 | 1.432 |
ICT - Harmonisatie | 11 | 994 | 1.339 | 806 |
Totaal | 10.213 | 6.147 |
Toelichting van afwijkingen die groter zijn dan 10%
- De fietsenstalling bij het station is gerealiseerd en in gebruik genomen. De totale gerealiseerde kosten bedragen €4,8 miljoen en zijn daarmee ruim binnen de begroting van €5,5 miljoen gebleven. De afwijking in de begroting 2015 heeft te maken met vertraging in de facturatie door ProRail. Het restantbudget wordt overgeheveld naar 2016
- Het krediet van verkeersplan Keizerslanden kan worden afgesloten. Na een bate van €80.000 en een aanbestedingsvoordeel van €100.000 valt een bedrag van €60.000 vrij. In de Reserve gemeentebrede investeringen (RGI) is al rekening gehouden met een bedrag van €30.000 ten behoeve van een laatste kruispuntaanpassing. Jaar van uitvoering is afhankelijk van ontwikkeling winkelcentrum Keizerslanden
- Bij de uitvoering van de Amstellaan is een voordeel in de aanbesteding van circa €1,2 miljoen ontstaan. Dit was nog niet in de begroting 2015 verwerkt, vandaar een afwijking na realisatie. Het project Amstellaan is inmiddels gereed en het krediet wordt afgesloten
- Het grootste deel van de uitvoeringskosten Oostriklaan wordt betaald door ProRail. De gemeente doet een vaste eigen bijdrage. Gemeentelijke kosten boven onze eigen bijdrage kunnen wij verhalen op ProRail. Het merendeel van deze kosten is inmiddels bij ProRail in rekening gebracht. Het resterende deel wordt begin 2016 gefactureerd
- De realisatie bij Kindcentrum Borgele valt €338.000 lager uit doordat het aanvangstijdstip van de bouw vertraagd is vanwege een kort geding en een hoger beroep bij het Gerechtshof. De bevoorschotting van het schoolbestuur, de opdrachtgever van de bouw, vindt daardoor eerst begin 2016 plaats. Het resterende krediet wordt doorgeschoven naar 2016
- De realisatie van filmtheater De Viking (locatie) zal plaatsvinden in 2016. Het budget wordt daarvoor overgeheveld
- De verbouwing van De Waag betreft geen materiële investering in het pand, maar een exploitatiebijdrage aan het Deventer Verhaal voor de totale herinrichting van de Waag. Deze herinrichting zal in 2016 worden afgerond
- De in de tabel gepresenteerde overschrijding van het project ICT-HNW is in 2015 circa €580.000. Over de totale overschrijding van de investeringen is de raad in november 2015 (via raadstafel) geïnformeerd
- De onderschrijding op ICT Harmonisatie is €533.000. De realisatie en besteding van het restant budget zal in 2016 en 2017 plaatsvinden. Een aantal projecten gaan later van start.
Projectomschrijving (bedragen x €1.000) | Programma | Product | Begroting 2015 na wijziging | Rekening 2015 |
|---|---|---|---|---|
MJOP Ceintuurbaan | 3 | 20 | 384 | 398 |
Mr. H.F. de Boerlaan | 3 | 20 | 1.896 | 1.836 |
Vervanging riolering Mr. H.F. de Boerlaan | 3 | 32 | 760 | 231 |
Telemetrie gemalen | 3 | 32 | 341 | 283 |
Restauratie Bergkerk | 10 | 5 | 1.784 | 416 |
Tijdelijke huisvesting | 11 | 994 | 559 | 0 |
Nieuwbouw Stadhuiskwartier | 11 | 994 | 39.106 | 32.748 |
Totaal | 44.830 | 35.912 |
Toelichting van afwijkingen die groter zijn dan 10%
De gerealiseerde going concern investeringen vertonen in 2015 ten opzichte van de begroting de volgende afwijkingen:
- Het krediet voor het vervangen van de riolering Mr. H.F. de Boerlaan is in 2015 door de Raad verstrekt. Dit krediet is begrotingstechnisch in de jaarschijf 2015 opgenomen. Het merendeel van de werkzaamheden zal echter pas in 2016 plaats vinden
- De restauratie van de Bergkerk zal in 2016 worden afgerond. De planning is complex vanwege het ecologisch protocol (komst van de Gierzwaluw) en onder controle
- Tijdelijke huisvesting: het restant budget investering Tijdelijke Huisvesting is in 2015 niet ingezet. De in de loop der jaren gemaakte kosten zijn in 2015 volledig afgelost
- De lagere lasten voor het project Nieuwbouw Stadhuiskwartier worden overgeheveld naar 2016 ten behoeve van de afronding Nieuwbouw.
